Maandag 22 februari. Vandaag de Killing Fields van Phnom Penh bezoeken. Maar ik start bij het Koninklijk Paleis. Voor het paleis staat een mega bord met het portret van de koning. Binnen de paleismuren sierlijke gebouwen. Zo te zien recent opgeknapt of herbouwd. Vervolgens de Silver Pagoda. De ommuring is versierd met een lange wandschildering. In de Silver Pagoda zelf mogen geen foto’s gemaakt worden. De vloer is vrijwel geheel afgeschermd met lopers. Niet vreemd als je bedenkt dat de vloer uit zilveren tegels bestaat. Binnen staat de emerald Boeddha en vele gouden en zilveren beelden en voorwerpen. In de Keong Preah Bath vooral houten beelden. Buiten de ommuring bevinden zich nog wat tentoonstellingsruimten die verhalen over de koning met foto’s en voorwerpen. Bijzonder is de bloeiende boom. Pentacme Siamensis volgens het bordje. Ook aardig zijn de koninklijke stoelen voor op de witte olifant.
Nu een ritje naar de buitenwijken van Phnom Penh. Deels over wel erg hobbelige wegen. Niet erg comfortabel met de bladveren van de tuktuk. Al snel blijkt Phnom Penh niet alleen uit moderne gebouwen te bestaan. Tussen de huizen rijstvelden en riviertjes. Ook hier blijkt men het afval graag langs de weg op te slaan. Een 10 km buiten het centrum ligt Cheoung Ek Memorial, beter bekend als de Killing Fields. Het is één van de meer dan 300 Killing Fields die vanaf 1980 aan het licht kwamen. Dit na het dictatoriale regime van Pol Pot met de Khmer Rouge van 17 april 1975 tot 7 januari 1979. Het museum laat zien en de audio guide (in het Nederlands) laat horen wat de Khmer Rouge en Pol Pot voor Cambodja betekent heeft. 1/3 van de bevolking is in deze nog geen vier jaar vermoord. Pol Pot wilde een agraïsche maatschappij. Intellectuelen, stedelingen, doktoren, monniken, leraren, etc. en hun families moesten uitgeroeid worden. Alle steden werden ontvolkt en naar het platteland overgebracht. Alles was van de staat, de communistische partij. Eten werd collectief gemaakt en genuttigd. Als je geluk had was dit tweemaal per dag rijst. Zelf voedsel verbouwen, fruit plukken en/of nuttigen was een misdaad. Een andere mening hebben overigens ook. Hiervoor werd je opgepakt, ondervraagt en gemarteld. De onvermijdelijke bekentenis betekende tevens de doodstraf. Gevangenis S21 of Tuol Sleng was een plaats waar ‘misdadigers’ vastgezet, gemarteld en tot een bekentenis gedwongen werden. Aanvankelijk werden hier ook de executies voltrokken. Wegens ruimte gebrek voor de graven werd Cheoung Ek bedacht. Uit het zicht en met meer ruimte. De grote muur en dag en nacht luide propaganda muziek moesten de moordpartijen camoufleren. Naar schatting zijn hier zo’n 15.000 mannen, vrouwen en kinderen vermoord en in massagraven gegooid. Om kogels te sparen werden de slachtoffers met allerlei landbouwwerktuigen, scherpe palmbladeren, stokken, hamers en andere voorwerpen vermoord. De audio guide beschrijft de volkomen zieke indoctrinatie van de Khmer Rouge en hoe ongeschoolde kinderen tot soldaat gemaakt werden. Een boom, nu versiert met lintjes, diende om babies tegen dood te slaan. Al dan niet onder het toeziend oog van de moeder. Als het hier stevig regent komen er nog steeds botten boven. Vele geborgen schedels en botten zijn opgestapeld in de Memorial Pagoda. Het museum vertelt over de geschiedenis en ontstaan van de Khmer Rouge. De invasie van Vietnam in 1979 die hier een einde aanmaakte. Maar ook het voortbestaan van de Khmer Rouge in de democratie erna. De promotie voor het communistische regime van Pol Pot door een Zweedse delegatie. Pol Pot en de Khmer Rouge vluchtten het oerwoud in en kon nog 20 jaar blijven regeren. Pas in 2007 is er door de VN een tribunaal opgericht en nog steeds moeten enkele leiders van destijds veroordeeld worden. Op zijn zachts gezegd opmerkelijk.
Na de Killing Fields terug naar Phnom Penh. Hier bezoek ik de S21 gevangenis. Ook hier vertelt een audio guide, dit keer in het Engels, over de geschiedenis en de verschrikkingen die hier hebben plaatsgevonden.
Bizar en aangrijpend stuk recente geschiedenis.
